วิชาจริยธรรมศึกษา วิชาที่เด็กญี่ปุ่นทุกคนต้องเรียนตั้งแต่เด็ก

ญี่ปุ่นเป็นประเทศที่ไม่นับถือศาสนาใดเป็นหลัก แต่คนญี่ปุ่นจัดได้ว่ามีระเบียบวินัย ซื่อสัตย์ มีคุณธรรม และมีคุณภาพอยู่ในอันดับต้น ๆ ของโลก หนึ่งในวิธีการปลูกฝังเยาวชนญี่ปุ่นให้มีคุณธรรมและคุณภาพคือ วิชาจริยธรรมศึกษา หรือ dotoku มาดูกันนะคะว่าวิชาจริยธรรมศึกษามีความสำคัญอย่างไร

วิชาจริยธรรมศึกษาและความสำคัญ

ในระบบโรงเรียนญี่ปุ่น เด็ก ๆ จะต้องเรียนวิชาหนึ่งตั้งแต่ประถมศึกษาปีที่ 1 นั่นคือวิชาจริยธรรมศึกษา โดยเนื้อหาของวิชาเป็นเรื่องราวที่ให้เด็กได้อ่าน ได้ฟัง ได้คิดตามตัวละครหรือสถานการณ์ต่าง ๆ พร้อมทั้งมีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็นถึงตัวละครอย่างอิสระโดยไม่มีคำตอบไหนที่ผิด

การได้แสดงความคิดเห็นตามตัวละครและสถานการณ์ทำให้เด็กสนุกและนำไปสู่ทัศนคติที่ดีต่อการเรียน ตลอดจนการคิดในสิ่งที่ที่ถูกต้อง เช่น เมื่อรู้สึกว่าตัวละครเสียใจจากการที่ของรักหายไปก็จะสอนให้เด็กรู้ว่าไม่ควรเอาของเพื่อนมาเป็นของตัวเอง เมื่อเห็นตัวละครถูกรังแกเด็กก็มีความคิดที่จะช่วยและปกป้องเขา เมื่อเห็นผลเสียจากความโกรธเด็ก ๆ ก็จะเรียนรู้ว่าการให้อภัยคือสิ่งที่ดี เป็นต้น

นอกจากจะเรียนรู้ถึงคุณธรรมสำคัญแล้ว วิชาจริยธรรมยังสอนให้เด็กได้เห็นคุณค่าของตนเอง รู้วิธีที่จะทำให้ตัวเองมีคุณค่าและได้พยายามเพื่อทำฝันให้สำเร็จ อีกทั้งยังสอนให้เด็กรู้จักคุณค่าของคนอื่น ในเด็กที่เรียนชั้นสูงขึ้นก็จะมีเรื่องราวที่สอนให้เด็กได้คิดเพื่อปรับปรุงตัวเองให้ดีขึ้น เรียนรู้หลักคิดเพื่อเลือกทางที่ดีที่สุดแก่ทั้งตนเองและผู้อื่น หลักการคิดและการตัดสินใจเพื่อทำในสิ่งที่ถูกต้อง การรู้จักยับยั้งใจไม่ทำในสิ่งที่เป็นผลเสียต่อทั้งตนเองและคนอื่น การรู้จักอ่อนน้อม เอาใจเขามาใส่เรา เคารพและให้เกียรติซึ่งกันและกัน และการปฏิบัติตนเพื่อให้อยู่ร่วมกับคนอื่นในสังคมได้อย่างมีความสุข เป็นต้น

หนังสือเรียนวิชาจริยธรรมศึกษา

รูปด้านล่างเป็นแบบเรียนวิชาจริยธรรมศึกษาของนักเรียนระดับประถมศึกษาและมัธยมศึกษา ซึ่งออกแบบปกแฝงแนวคิดว่าเด็กก็เหมือนต้นไม้ที่ต้องการความใส่ใจเพื่อดูแลตกแต่งให้เป็นต้นไม้ใหญ่ที่งดงามและให้ความร่มรื่น

หนังสือเรียนวิชาจริยธรรมศึกษาสำหรับเด็กประถมศึกษา

หนังสือเรียนวิชาจริยธรรมศึกษาสำหรับเด็กมัธยมต้น

ข้อดีของการเรียนวิชาจริยธรรม

ด้วยวิธีการเรียนการสอนที่ไม่น่าเบื่อ ทำให้จริยธรรมพื้นฐานถูกปลูกฝังติดตัวเด็กญี่ปุ่นตั้งแต่เล็ก กอปรกับผู้ใหญ่ในสังคมนั้นมีทั้งจริยธรรมและระเบียบวินัยให้เห็นเป็นตัวอย่าง ทำให้เด็กน้อยโตเป็นผู้ใหญ่ที่มีคุณธรรมและคุณภาพดังที่คนไทยและต่างชาติไม่น้อยชื่นชม

สิ่งสำคัญที่ควรพัฒนาไปพร้อมกับการพัฒนาประเทศคือประชากรที่มีหลักจริยธรรม ซึ่งญี่ปุ่นก็ให้ความสำคัญกับการปลูกฝังจริยธรรมอย่างจริงจัง ผู้เขียนชอบวิธีการเรียนจริยธรรมแบบญี่ปุ่น เพราะไม่สักแต่ห้ามแบบไม่มีเหตุผล แต่มีแบบแผนการเรียนการสอนที่นำมาปฏิบัติได้ในชีวิตประจำวัน เพื่อปลูกฝังให้เด็กมีเหตุผล มีความใส่ใจ และพัฒนาตนเองให้ดีตามความต้องการของสังคม ผู้เขียนคิดว่าการพัฒนาคนให้เก่งนั้นสามารถทำเมื่อเด็กโตแล้วได้ แต่การพัฒนาคนให้เก่งและมีจริยธรรมนั้นต้องทำกันตั้งแต่เล็ก ๆ เลยค่ะ